Kahramanmaraş merkezli depremler 10 illde yıkıma yol açarken binlerce bina yerle yeksan oldu. Sadece kimi binalar sarsıntıya direnip ayakta kalmayı başardı. Bu binaların iyi mi yapıldığına ilişkin ayrıntılar merak edilirken Diyarbakır’da yıkılan binalar içinde ateş tuğladan yapılanların olmaması dikkat çekti. Dicle Üniversitesi Mühendislik Fakültesi İnşaat Kısmı Öğretim Üyesi Doç. Dr. İdris Bedirhanoğlu, bu tuğlaların yük taşıma kapasitesinin yüksek bulunduğunu belirtti.
“YÜK KOLONLARA BİNMEDİĞİ İÇİN DEPREMİ GÜVENLİ ŞEKİLDE ATLATABİLİR”
Ateş tuğladan meydana getirilen evlerin depremi rahat bir halde atlatabildiğini ifade eden Bedirhanoğlu şu şekilde konuştu:
“Beton kullanımı yaygın olmadığı dönemlerde evler yığma yapılıyordu. Bundan dolayı tuğlalar da sağlam olarak vasıflandırılan ateş tuğlası dediğimiz dolu tuğlalardır. Bu tuğlalara doğal olarak mühendislik tuğlası da diyebiliriz. Yük taşıma kapasitesi yüksektir. Köklü bir beton kadar performans gösterebiliyor. Dolayısıyla geçmiş dönemlerde ateş tuğlalardan evler yapılıyordu. Kolon ve kirişler de ilave olarak ateş tuğlalar ile yapılıyordu. Zelzele olduğu vakit bir tek kolonlar değil, dolu ateş tuğlaları da yük taşır. Ateş tuğlalar ile meydana getirilen evlerde tüm yük kolonlara binmediği için depremi güvenli bir halde atlatabilir.”
“DEPREMİN ÜRETTİĞİ ENERJİYİ DAHA RAHAT ŞEKİLDE SÖNÜMLÜYOR”
Betonların ateş tuğlalara nazaran zaman içinde daha acele bozulabildiğine dikkat çeken Bedirhanoğlu şu şekilde devam etti:
“1980 öncesi usta-çırak ilişkisi yaygın olduğundan insanoğlu işlerini genel anlamda ateş tuğla çerçevesinde yapıyordu. O zamanlarda inşaatlar yapılırken tüm taşıyıcı sistem duvar üstüne olduğundan duvarlar oldukca sağlam yapılıyordu. Şimdi betonal malzemeler çıkınca yapılar birazcık daha düzensiz yapılmaya başlandı. Beton dayanımında yeterince denetim olmadığı için, beton dayanaklığı düşük çıkıyor. Bununla beraber aradan geçen vakit da betonu bozuyor. Bilhassa dış ortama maruz kalan betonlar, daha süratli ve daha acele bozulabiliyor. Dolu tuğlalar dış etkisinde bırakır karşısında daha dirençlidir. Dolayısıyla yıpranmış ve eskimiş bir betondansa, dolu tuğlalar daha iyi performans gösterebiliyor. Bunların hepsini iç içe kattığımız vakit ateş tuğladan meydana getirilen evler, depremin ürettiği enerjiyi daha rahat bir halde sönümleyerek sarsıntıyı güvenli bir halde atlatabiliyor.”
“AVRUPA’DA TERCİH EDİLEN TUĞLA ÇEŞİDİDİR”
Son olarak geçmiş zamanlarda Diyarbakır’ın merkez Sur ve Bağlar ilçesinde meydana getirilen ateş tuğladan evlerin yıkılmadığına dikkat çeken Bedirhanoğlu, şunları kaydetti:
“Ateş tuğladan meydana getirilen evler Diyarbakır’da merkez Sur ve Bağlar ilçesinde yapılmaktaydı. Ondan sonra ateş tuğladan üretilen evlerin yapımı durduruldu. Bunun sebebi de betonal yapılaşmanın yaygınlaşmasından kaynaklıdır. Ateş tuğlaların azca kattan oluşan yapılarda kullanılmasını ben şiddetle tavsiye ediyorum. Öte taraftan Avrupa’da da oldukca tercih edilen tuğla çeşididir.”
(İHA)


